Show simple item record

dc.contributor.advisorYıldırım, İbrahim
dc.contributor.authorUlaş, Özlem
dc.date.accessioned2017-01-30T09:41:43Z
dc.date.available2017-01-30T09:41:43Z
dc.date.issued2016
dc.date.submitted2016-12-19
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/3120
dc.description.abstractThe purpose of this study was to determine the variables that affect senior students’ career decision-making self-efficacy. In addition to this, Career Decision-Making Self-Efficacy Scale (CDMS) was developed and senior students’ career decision-making self-efficacy levels have also been examined according to their gender and academic major in this study. For this purpose, three study groups are included in the study. Study Group 1 and 2 consisted of 523 and 424 university students studying at university at Ankara respectively. Study Group 3 consisted of 729 senior students studying at the different faculties of the same university. For the purpose of collecting data CDMS, Perceived Career Barriers Scale, Locus of Control Scale, Beck Hopelessness Scale, Positive and Negative Affect Schedule and Personal Information Questionnaire have been used. In this study, data have been analyzed by using SPSS 21, LISREL 8.7 and AMOS 22 statistical programs. Explaratory and confirmatory factor analiysies, structural equation model, independent groups t-test, and one-way ANOVA statistical methods were used to analyzed the data. According to the results of this study, it is found that CDMS developed to measure Turkish university students’ career decision-making self-efficacy levels is a valid and reliable scale based on results. The validity of the CDMS was tested by factor analysis and the reliability was tested by Cronbach Alpha and test split method. Besides that according to Career Decision-Making Self-Efficacy Model, hopelessness and perceived career barriers effect university senior students’ career decision-making self-efficacy directly and significantly whereas negative affect and locus of control did not effect university senior students’ career decision-making self-efficacy directly and significantly. Besides that perceived career barriers effect career decision-making self-efficacy with the mediating role of hopelessness. Also locus of control effect career decision-making self-efficacy with the mediating role of hopelessness, too. Finally there is not a statistically significant difference in the students’ career decision making self-efficacy levels based on gender. On the other hand there is a statistically significant difference in the students’ career decision making self-efficacy levels based on academic major. These results were discussed in the light of relevant literature and recommendations are proposed for researchers, counselors, policy-makers and university students.tr_TR
dc.description.sponsorshipTUBİTAKtr_TR
dc.description.tableofcontentsYAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ÖZ iv ABSTRACT vi ETİK BEYANNAMESİ viii TEŞEKKÜR ix 1. GİRİŞ 1 1.1. Problem Durumu 1 1.2. Araştırmanın Amacı ve Önemi 9 1.3. Problem Cümlesi 12 1.3.1. Ölçüm Modeli Hipotezleri 13 1.3.2. Yapısal Modeli Hipotezleri 13 1.4. Sayıltı 14 1.5. Sınırlılıklar 14 1.6. Tanımlar 14 1.7. Araştırmanın Kuramsal Temeli 15 A. Yetkinlik Kavramı 16 B. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Kavramı 21 2. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR 25 2.1. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği İle İlgili Araştırmalar 25 2.1.1. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği ve Bireysel Değişkenler 25 2.1.2. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği ve Çevresel Değişkenler 38 2.1.3. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği ile Ölçek Geliştirme ve Psikometrik Çalışmalar 48 2.1.4. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Konusunda Yapılan Deneysel Çalışmalar 50 2.2. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği ve Algılanan Kariyer Engelleri 57 2.3. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği ve Kontrol Odağı 60 2.4. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği ve Duygulanım 62 2.5. İlgili Araştırmalar Özeti 63 3. YÖNTEM 66 3.1. Araştırma Yöntemi 66 3.2. Çalışma Grupları 66 3.2.1. Çalışma Grubu 1 66 3.2.2. Çalışma Grubu 2 67 3.2.3. Çalışma Grubu 3 68 3.3. Veri Toplama Araçları 69 3.3.1. Kariyer Karar Verme Yetkinliği Ölçeği (KVYÖ) 70 3.3.1.1. Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Geçerliği 70 3.3.1.2. Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Güvenirliği 71 3.3.1.3. Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Puanlanması 72 3.3.2. Algılanan Kariyer Engelleri Ölçeği (AKEÖ) 72 3.3.2.1. Algılanan Kariyer Engelleri Ölçeği’nin Geçerliği 73 3.3.2.2. Algılanan Kariyer Engelleri Ölçeği’nin Güvenirliği 74 3.3.2.3. Algılanan Kariyer Engelleri Ölçeği’nin Puanlanması 74 3.3.3. Kontrol Odağı Ölçeği (KOÖ) 74 3.3.3.1. Kontrol Odağı Ölçeği’nin Geçerliği 75 3.3.3.2. Kontrol Odağı Ölçeği’nin Güvenirliği 76 3.3.3.3. Kontrol Odağı Ölçeği’nin Puanlanması 77 3.3.4. Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) 77 3.3.4.1. Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin Orijinal Formu Hakkında Genel Bilgiler 77 3.3.4.2. Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin Geçerliği 77 3.3.4.3. Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin Güvenirliği 78 3.3.4.4. Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin Puanlanması 78 3.3.5. Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği (PANAS) 79 3.3.5.1. Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği’nin Orijinal Formu Hakkında Genel Bilgiler 79 3.3.5.2. Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği’nin Geçerlik Çalışmaları 80 3.3.5.3. Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği’nin Güvenirlik Çalışmaları 80 3.3.5.4. Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği’nin Puanlanması 81 3.3.6. Kişisel Bilgi Formu (KBF) 81 3.4. Veri Toplama Araçlarının Uygulanışı 81 3.5. Verilerin İşlenmesi ve Çözümlenmesi 82 4. BULGULAR VE TARTIŞMA 84 4.1. Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Geliştirilmesine İlişkin Bulgular ve Tartışma 84 4.1.1. Kariyer Karar Verme Yetkinliği Ölçeği’nin (KVYÖ) Geliştirilmesine İlişkin Bulgular 84 4.1.1.1. Kariyer Karar Verme Yetkinliği Ölçeği’nin (KVYÖ) Geçerlik Çalışmaları 85 4.1.1.1.1.Açıklayıcı Faktör Analizi 85 4.1.1.1.2.Doğrulayıcı Faktör Analizi 88 4.1.1.2. Kariyer Karar Verme Yetkinliği Ölçeği’nin (KVYÖ) Güvenirlik Çalışmaları 92 4.1.1.3. Kariyer Karar Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Alt Ölçeklerinin Oluşturulması 92 4.1.1.4. Kariyer Karar Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Puanlanması 94 4.1.2. Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Geliştirilmesine İlişkin Tartışma 94 4.2. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Model Testine İlişkin Bulgular ve Tartışma 96 4.2.1. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Model Testine İlişkin Bulgular 97 4.2.1.1. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Modeli Tahmini 101 4.2.1.1.1.Ölçüm Modeli 102 4.2.1.1.2.Yapısal Model 103 4.2.2. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Model Testi Bulgularına İlişkin Tartışma 107 4.3. Cinsiyete ve Öğrenim Görülen Alana Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliğine İlişkin Bulgular ve Tartışma 116 4.3.1. Cinsiyete Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliğine İlişkin Bulgular ve Tartışma 116 4.3.1.1. Cinsiyete Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliğine İlişkin Bulgular 116 4.3.1.2. Cinsiyete Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliğine İlişkin Tartışma 116 4.3.2. Öğrenim Görülen Alana Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliğine İlişkin Bulgular ve Tartışma 118 4.3.2.1. Öğrenim Görülen Alana Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliğine İlişkin Bulgular 118 4.3.2.2. Öğrenim Görülen Alana Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliğine İlişkin Tartışma 120 5. SONUÇ ve ÖNERİLER 122 5.1. Sonuçlar 122 5.1.1. Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği Geliştirme Çalışmasına İlişkin Sonuçlar…………………………………………………… 122 5.1.2. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Model Testine İlişkin Sonuçlar 122 5.1.3. Cinsiyete ve Öğrenim Görülen Alana Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Düzeylerine İlişkin Sonuçlar 123 5.2. Öneriler 123 5.2.1. Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği Geliştirme Çalışmasına Dönük Öneriler 123 5.2.2. Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Model Testine Dönük Öneriler 124 5.2.2.1. Araştırmacılara Yönelik Öneriler 124 5.2.2.2. Alan Çalışanlarına Yönelik Öneriler 125 5.2.2.3. Politika Yapıcılara Yönelik Öneriler 126 5.2.2.4. Öğrencilere Yönelik Öneriler 127 5.2.3. Cinsiyete ve Öğrenim Görülen Alana Göre Kariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği Düzeylerine Dönük Öneriler 127 KAYNAKÇA 128 EKLER DİZİNİ 152tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherEğitim Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectKariyer kararı verme öz-yetkinliğitr_TR
dc.subjectyetkinlik
dc.subjectmodel testi
dc.titleKariyer Kararı Verme Öz-Yetkinliği: Bir Model Testitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetBu çalışmanın amacı, üniversite son sınıf öğrencilerinin kariyer kararı verme öz-yetkinliği düzeylerini etkileyen değişkenleri ortaya koymaktır. Bununla birlikte çalışmada, Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği (KVYÖ) geliştirilmesi ve cinsiyete ve öğrenim görülen alana göre kariyer kararı verme öz-yetkinliği düzeylerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla araştırmaya üç farklı çalışma grubu dahil edilmiştir. Birinci ve ikinci çalışma gruplarında, Ankara ilinde bulunan bir devlet üniversitesinin çeşitli fakültelerinde ve sınıf düzeylerinde öğrenim görmekte olan sırasıyla 523 ve 424 üniversite öğrencisi yer alırken, üçüncü çalışma grubunda aynı üniversitenin çeşitli fakültelerinde öğrenim görmekte olan 729 üniversite son sınıf öğrencisi yer almaktadır. Çalışmada veri toplama araçları olarak, KVYÖ, Algılanan Kariyer Engelleri Ölçeği, Kontrol Odağı Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği ve Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Bu çalışmada verilerin işlenmesi ve çözümlenmesinde SPSS 21, LISREL 8.7 ve AMOS 22 paket programlarından faydalanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, yapısal eşitlik modeli, bağımsız guplar için t testi ve tek yönlü varyans analizi yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarında, Türkiye kültüründe üniversite öğrencilerinin kariyer kararı verme öz-yetkinliği düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan KVYÖ’nün geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir. KVYÖ’nün geçerliği faktör analizi, güvenirliği ise Cronbach Alpha ve testi yarılama yöntemi ile test edilmiştir. Bununla birlikte, üniversite son sınıf öğrencilerinin kariyer kararı verme öz-yetkinliğinin test edildiği model ile umutsuzluk ve algılanan kariyer engelleri değişkenlerinin üniversite son sınıf öğrencilerinin kariyer kararı verme öz-yetkinliğini manidar olarak etkilerken; negatif duygu ve kontrol odağı değişkenlerinin manidar olarak doğrudan bir etkisi olmadığı ortaya konmuştur. Öte yandan algılanan kariyer engelleri değişkeni umutsuzluk aracılığıyla da kariyer kararı verme öz-yetkinliğini manidar olarak etkilemektedir. Benzer şekilde kontrol odağı değişkeni umutsuzluk aracılığıyla kariyer kararı verme öz-yetkinliğini manidar olarak etkilemektedir. Son olarak ise cinsiyete göre üniversite son sınıf öğrencilerinin kariyer kararı verme öz-yetkinliği düzeylerinde manidar bir fark olmadığı görülürken; öğrenim görülen alana göre manidar bir fark olduğu görülmektedir. Elde edilen bu bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılmış ve araştırmacılara, alan çalışanlarına, politika yapıcılara ve üniversite öğrencilerine önerilerde bulunulmuştur.tr_TR
dc.contributor.departmentEğitim Bilimleritr_TR
dc.contributor.authorIDTR182676tr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record